Κατάρτιση στελεχών ιχθυοκαλλιέργειας για την ευζωία ψαριών (λαβράκι & τσιπούρα) σε εντατικές συνθήκες εκτροφής

ΕΓΓΡΑΦΗ

21 & 23 Οκτωβρίου 2020

Πρόγραμμα

1

Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου 2020

Ευζωία Ζώων: Βασικές εννοιολογικές αρχές και Νομικό πλαίσιο

14:00 – 14:15 M. Pavlidis
Εισαγωγή
14:15 – 14:45 Α. Zaharioudaki
Δεοντολογία, καλή διαβίωση των ζώων και τα τρία R
14:45 – 15:15 K. Marinou
Νομοθετικό πλαίσιο
15:15 – 15:30 Διάλειμμα για καφέ
2

Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου 2020

Στοιχεία βιολογίας - Φυσιολογία της καταπόνησης (stress)

15:30 – 16:00 A. Samaras
Βιολογία της καταπόνησης (stress)
16:00 – 16:30 L. Sneddon
Αναγνώριση πόνου, ταλαιπωρίας και αγωνίας
16:30 – 17:00 C. Mylonas
Aναπαραγωγή, διαχείριση γεννητόρων, γενετική επιλογή
3

Παρασκευή, 23 Οκτωβρίου 2020

Φάση παραγωγής, Διαχειριστικές πρακτικές & Ευζωία

14:00 – 14:45 A. Samaras
Προπάχυνση & πάχυνση διαχειριστικές πρακτικές και ευζωία
14:45 – 15:00 Διάλειμμα για καφέ
4

Παρασκευή, 23 Οκτωβρίου 2020

Στοιχεία βιολογίας - Φυσιολογία της καταπόνησης (stress)

15:00 – 15:30 N. Karakatsouli
Διατροφή και ευζωία
15:30 – 16:00 M. Kolygas
Εξωτερική μορφολογία, τραυματισμοί, δυσμορφίες
16:00 – 16:30 J. Lines
Φιλεύσπλαχνοι Μέθοδοι θανάτωσης
16:30 – 16:45 Διάλειμμα για καφέ
16:45 – 17:30 L. Papacharissis
Οδηγός Ευζωίας - Συζήτηση

Εγγραφή

Το σεμινάριο θα λάβει χωρα online με χρήση του Zoom. Παρακαλώ ακολουθείστε τον παρακάτω σύνδεσμο για να δηλώσετε συμμετοχή.

ΕΓΓΡΑΦΗ

Ομιλητές

Αργυρώ Ζαχαριουδάκη

Ερευνητικό Πειραματικό Κέντρο ΕΛΠΕΝ azacharioudaki@elpen.gr

Αποφοίτησε από την Κτηνιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατέχει Μεταπτυχιακό στην Επιστήμη των Ζώων του Εργαστηρίου (MLAS, University of Copenhagen) και Μεταπτυχιακό Πιστοποιητικό στην Κτηνιατρική Εκπαίδευση (FHEA, RVC). Προκρίθηκε με εξέταση ως Διπλωματούχος του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Εργαστηρίου Ζώων (Dipl.ECLAM) και EBVS Ευρωπαίος Κτηνιατρικός Ειδικός στην Εργαστηριακή Ζωική. Εργάζεται ως ορισμένος κτηνίατρος του Κέντρου Πειραματικής Εκπαιδευτικής Έρευνας ELPEN (EERCE), Αθήνα, Ελλάδα από το 2007. Είναι υπεύθυνη για την κτηνιατρική φροντίδα, συμμετέχει σε διαδικασίες σε ποντίκια, αρουραίους, κουνέλια και χοίρους και είναι μέλος της Αξιολόγησης Έργου του EERCE. Επιτροπή και Φορέας Ευημερίας των Ζώων. Υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας και webmaster της Ελληνικής Εταιρείας Βιοϊατρικής και Εργαστηριακής Επιστήμης των Ζώων (HSBLAS), Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και webmaster της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κτηνιάτρων Εργαστηρίων Ζώων (ESLAV), και συντονιστής του Μαθήματος Λειτουργιών της ΕΕ LAS.

Ναυσικά Καρακατσούλη

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών nafsika@aua.gr

Η κ. Καρακατσούλη Ναυσικά αποφοίτησε από το Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής (ΕΖΠ) του Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών (ΓΠΑ) το 1994 και εξειδικεύτηκε στις Υδατοκαλλιέργειες με την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος από το ίδιο Τμήμα (2000). Εργάζεται στο Εργαστήριο Εφηρμοσμένης Υδροβιολογίας του ΕΖΠ από το 2002. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν στην ολιστική θεώρηση της εντατικής εκτροφής μεσογειακών ειδών ιχθύων (ιχθυογεννητικοί σταθμοί και κύρια εκτροφή) και εστιάζουν στις σχέσεις διατροφής και συνθηκών εκτροφής με την φυσιολογική κατάσταση, την ευζωία-συμπεριφορά, την ποιότητα και το παραγωγικό αποτέλεσμα. Απώτερος στόχος της ερευνητικής της δραστηριότητας (δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια, ομιλίες/μελέτες κατόπιν πρόσκλησης, ερευνητικά προγράμματα) είναι η σύνδεση της επιστήμης με την πράξη.

Μάρκος Κολύγας

Philosofish S.A m.kolygas@philosofish.eu

ΕΛΟΠΥ - Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής

Ο Δρ. Μάρκος Ν. Κολύγας είναι Κτηνίατρος απόφοιτος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με ειδίκευση στην Παθολογία Υδρόβιων Οργανισμών και την Ανοσολογία Ιχθύων. Έχει μακρά επαγγελματική εμπειρία στον κλάδο της Ελληνικής Υδατοκαλλιέργειας έχοντας συνεργαστεί με τις μεγαλύτερες Εταιρίες του κλάδου. Διδάσκει αυτοδύναμα στο Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 2 μαθήματα προπτυχιακού και 5 μεταπτυχιακού επιπέδου. Ταυτόχρονα, διευθύνει το τμήμα Υγείας Εκτρεφόμενου Ζωικού Κεφαλαίου της εταιρίας Υδατοκαλλιεργειών Philosofish S.A. Οι σπουδές του μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν εξειδίκευση στα Πανεπιστήμια Cornell της Νέας Υόρκης (Συγκριτική Παθολογική Ανατομική Θαλάσσιων Οργανισμών) και του Wageningen της Ολλανδίας (Ανοσολογία Ιχθύων)

Jeff Lines

Silsoe Livestock Systems LtD jeff.lines@silsoeresearch.org.uk

Jeff Lines trained in physics and engineering and now runs an engineering consultancy specialising in the improving the welfare of farmed animals at slaughter. He was formerly a principle scientist at the UK Research Institute for Agricultural Engineering (SRI). Current research areas include new developments to improve halal slaughter options for cows and chickens in addition to a long-term contract to design new and improved commercial fish stunning systems for Ace Aquatec Ltd. Jeff is an honorary visiting fellow with the University of Bristol Vet School and collaborates closely with colleagues at the London Royal Veterinary School and the University of Stirling Institute of Aquaculture.

Κατερίνα Μαρίνου

Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων katimarinou@gmail.com

Απόφοιτος του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Κάτοχος Master στη Διαγνωστική Υπερηχοτομογραφία από την Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Γλασκώβης Σκωτίας. Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών σε αντικείμενο που σχετίζεται με τα ζώα εργαστηρίου. Διορίστηκε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων το 2001 και είναι Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Παραγωγικών Ζώων και Ζώων Εργαστηρίων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής. Εθνικό Σημείο Επαφής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (πρώην ΟΙΕ) για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων. Συντονίστρια εκ μέρους της ελληνικής κεντρικής αρμόδιας αρχής για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων της εθελοντικής υποομάδας εργασίας της Πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των ζώων που αφορά στην προστασία των ιχθύων στις εκτροφές. Εκπαιδεύτρια για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε επιθεωρητές κτηνιάτρους για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά. Τακτικό Μέλος της Εθνικής Επιτροπής για την ευζωία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς του ΥΠΑΑΤ. Μέλος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ). Τακτικό Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κτηνιάτρων Ζώων Εργαστηρίου (ESLAV), της Ελληνικής Κτηνιατρικής Εταιρείας (ΕΚΕ) και της Ελληνικής Εταιρείας Βιοϊατρικής Έρευνας και Ζώων Εργαστηρίου.

Κωνσταντίνος Μυλωνάς

Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών mylonas@hcmr.gr

Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιέργειών (IMBBC), ενός από τα ινστιτούτα του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσίων Ερευνών (HCMR). Έχει σπουδές στην Υδατοκαλλιέργεια (B.Sc.) στο Texas A&M University (1988) και M.Sc. πτυχίο στη Ζωολογία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας (1991) μελετώντας την εφαρμογή φαρμακολογικών μεθόδων για την πρόκληση ωοτοκίας στα σολομοειδή και τις επιπτώσεις που μπορούν να έχουν στην ποιότητα των αυγών. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του με διδακτορικό στο Marine-Estuarine and Environmental Sciences στο University of Maryland (1996) μελετώντας την ενδοκρινολογία της αναπαραγωγής των θαλάσσιων ιχθύων και τη χρήση εμφυτευμάτων ελεγχόμενης απελευθέρωσης γοναδοεκλυτίνης (gonadotropin-releasing hormone agonist, GnRHa) στην πρόκληση ωοτοκίας και αύξηση της παραγωγής σπέρματος σε εκτρεφόμενα είδη. Tο ερευνητικό πεδίο του Δρ. Μυλωνά συνοψίζεται (α) στην μελέτη της αναπαραγωγικής βιολογίας και ενδοκρινολογίας των ιχθύων, (β) στον εντοπισμό των δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τόσο τα θηλυκά όσο και τα αρσενικά άτομα κάτω από συνθήκες αιχμαλωσίας, και (γ) στην ανάπτυξη φαρμακολογικών μεθόδων για τον έλεγχο της αναπαραγωγής, την πρόκλησητ ης ωοτοκίας και βελτίωση της παραγωγής σπέρματος σε γεννήτορες ειδών που ενδιαφέρουν την ιχθυοκαλλιέργεια. Ο Δρ. Μυλωνάς έχει δημοσιεύσει 132 επιστημονικά άρθρα με δείκτη ISI (H-index 39), έχει συνγράψει έξι βιβλία και έχει εκδώσει ένα βιβλίο για την αναπαραγωγή ψαριών. Είναι μέλος του Συντακτικού Συμβουλίου του περιοδικού «Υδατοκαλλιέργεια» από το 2002 και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υδατοκαλλιέργειας από το 2018.

Λεωνίδας Παπαχαρίσης

ANDROMEDA SEAFOOD Ltd lpapaharisis@gmail.com

ΕΛΟΠΥ - Συντονιστής της Επιστημονικής Επιτροπής

Είναι ιχθυολόγος με εξειδίκευση στη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας και κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο (MPhil) στα Οικονομικά Αλιείας από το Πανεπιστήμιο του Portsmouth (UK). Επίσης έχει μεταπτυχιακό τίτλο στην Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Αμερικάνικο Κολλέγιο (ALBA) που εδράζει στην Αθήνα. Εργάζεται στον κλάδο της ιχθυοκαλλιέργειας από το 1996, αρχικά ως επιχειρηματικός σύμβουλος για την ίδρυση και χρηματοδότηση εγκαταστάσεων αλιείας/υδατοκαλλιέργειας. Από το 2003 ανήκει στο δυναμικό του Νηρέα ως Διευθυντής Ποιότητας ενώ από το 2009 ανέλαβε και τη Διεύθυνση Έρευνας & Ανάπτυξης του ομίλου. Από το 2019 έχει αναλάβει Διευθυντής Ποιότητας και Ασφάλειας στην Εργασία του Ομίλου εταιριών Andromeda Seafood Ltd. Από το 2018 είναι εκλεγμένος πρόεδρος της Ελληνικής Τεχνολογικής Πλατφόρμας Υδατοκαλλιεργειών και Συντονιστής Τεχνικός σύμβουλος της ΕΛΟΠΥ.

Μιχάλης Παυλίδης

Πανεπιστήμιο Κρήτης pavlidis@uoc.gr

Ο Μιχαήλ Παυλίδης, Βιολόγος, είναι Καθηγητής «Βιολογίας-Φυσιολογίας Θαλάσσιων Οργανισμών» στο Τμήμα Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Διετέλεσε επίσης καθηγητής Docent στη «Υδατοκαλλιέργεια-Βιοτεχνολογία του Broodstock Management» στο Πανεπιστήμιο του Kuopio (τώρα Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας) στη Φινλανδία Έλαβε το M.Sc στη Δημόσια Υγεία στη Σχολή Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής της Αθήνας και το διδακτορικό του στη Βιολογία, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η τρέχουσα έρευνά του επικεντρώνεται στις μοριακές, νευρο-ενδοκρινικές και περιβαλλοντικές αλληλεπιδράσεις που εμπλέκονται στη ρύθμιση της απόκρισης στο άγχος, σε σχέση με τις ατομικές διαφορές στις στρατηγικές αντιμετώπισης και στην ανάπτυξη μη επεμβατικών αξιόπιστων δεικτών καλής μεταχείρισης σε είδη ψαριών. Είναι επί του παρόντος συντονιστής του κοινού μεταπτυχιακού τίτλου Erasmus Plus στην «Υδατοκαλλιέργεια, Περιβάλλον και Κοινωνία». Συντονίζει το διαπιστευμένο μάθημα της FELASA «Φροντίδα και χρήση εργαστηριακών ζώων: ποντίκια, αρουραίοι και ζέβρα». Συν-συντάκτης των βιβλίων «Η ευημερία των ψαριών» (Springer, 2020) και «Sparidae: Βιολογία και υδατοκαλλιέργεια της τσιπούρας και άλλων ειδών» (Wiley-Blackwell, 2011). Μέλος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) για την αξιολόγηση της ευημερίας των ευρωπαϊκών λαβρακιού και τσιπούρας. Από τον Μάρτιο του 2017, είναι Εθνικός Εκπρόσωπος της SCAR (Μόνιμη Επιτροπή Γεωργικής Έρευνας) της Στρατηγικής Ομάδας Εργασίας FISH. Από τον Σεπτέμβριο του 2020 είναι αντιπρύτανης έρευνας και ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Αθανάσιος Σαμαράς

Πανεπιστήμιο Κρήτης a.samaras@uoc.gr

Ο Δρ. Αθανάσιος Σαμαράς έλαβε πτυχίο Βιολόγου του 2010 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης καθώς και Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη «Περιβαλλοντική Βιολογία – Διαχείριση Χερσαίων και Θαλάσσιων Υδατικών Πόρων» από το Πανεπιστήμιο Κρήτης το 2012. Έλαβε το Διδακτορικό του δίπλωμα στη Βιολογία το 2017 από το Πανεπιστήμιο Κρήτης με εξειδίκευση στη φυσιολογία ιχθύων. Έχει συμμετάσχει σε 9 εγχώρια και ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης πάνω στον τομέα της φυσιολογίας ιχθύων και ιχθυοκαλλιέργειας. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του περιλαμβάνουν τη φυσιολογία του στρες και την ευζωία ιχθύων σε μεσογειακά είδη ιχθυοκαλλιέργειας αλλά και οργανισμούς μοντέλα, όπως το zebrafish. Οι πιο πρόσφατες δουλειές του περιλαμβάνουν την αξιολόγηση ορμονικών και βιοχημικών δεικτών καταπόνησης ως κριτήρια επιλογής σε προγράμματα γενετικής επιλογής και της μελέτης των μηχανισμών που ρυθμίζουν τις ατομικές διαφορές στην απόκριση στην καταπόνηση στο λαβράκι. Κατά τη διδακτορική του διατριβή ανέπτυξε και αξιολόγησε για πρώτη φορά ένα πρωτόκολλο για το χαρακτηρισμό της ατομικής μεταβλητότητας στην απόκριση κορτιζόλης στο λαβράκι και την ταυτοποίηση ατόμων με σταθερά χαμηλές (low responding, LR) ή υψηλές (high responding, HR) αποκρίσεις στην καταπόνηση. Έχει 13 δημοσιεύσεις σε διεθνή peer-reviewed περιοδικά με impact factor με h-index = 7 (Scopus), ενώ εργασίες του έχουν ανακοινωθεί σε 11 παρουσιάσεις σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια. Επιπλέον, είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας του Οδηγού «Ευζωία Μεσογειακών Ιχθύων: Οδηγός Καλών Πρακτικών και Δείκτες Εκτίμησης» ο οποίος βρίσκεται στη διαδικασία έκδοσης και διανομής στις αρμόδιες υπηρεσίες. Τέλος, ο Δρ. Σαμαράς έχει λάβει 7 υποτροφίες και βραβεία για τις επιδόσεις του κατά τις προ- και μετά-πτυχιακές του σπουδές, καθώς και κατά την διδακτορική του διατριβή.

Lynne Sneddon

University of Liverpool lynne.sneddon@bioenv.gu.se

Dr Lynne Sneddon obtained her Ph.D at Glasgow University studying animal behaviour, physiology and neurobiology. After a postdoctoral position studying weakly electric fish Lynne moved to the Roslin Institute where she began characterising nociceptors in fish for the first time with Dr Mike Gentle. Lynne moved to the University of Liverpool in 2002 on a fellowship where she has used an integrative approach to understand mechanisms of behaviour and specialises in addressing question in fish welfare. In October Lynne took up a new academic position at Gothenburg University in Sweden. Lynne is the convenor of a FELASA Working Group considering pain management in laboratory zebrafish and is a member of the NC3R (UK) expert panel on zebrafish welfare.